Yeni bir endişe Omicron, en az 19 ülkede tespit edilmiş olan bir Korona virüs varyantıdır. Omicron varyantı, önceki suşlardan daha sıra dışı mutasyonlar içerir ve potansiyel olarak daha bulaşıcı ve aşıya dirençli olabilir. Hatta öyle ki; Pfizer ve Moderna gibi aşı üreticileri, Omicron’a özel potansiyel bir aşı için planlarını olduğu açıklaması yapmışlardır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 26 Kasım’da COVID-19 Omicron varyantını (B.1.1.529) bir endişe varyantı (VOC) olarak sınıflandırmıştır. Güney Afrika, Omicron varyantını DSÖ’ye bildiren ilk ülkeydi, ancak Hollandalı bir sağlık kurumu, varyantın bir hafta önce Hollanda’da zaten mevcut olduğunu doğrulamıştır. WHO’ya göre Omicron, bulaşa bilirliği ve yeniden enfeksiyon riskini artırabilecek çoklu mutasyonlar içerir.
Mutasyonlar, yalnızca COVID-19’da değil, birçok virüste doğal oluşumlardır. Mevcut aşıların Omicron varyantına karşı etkinliği hala araştırılırken, aşıları tamamen etkisiz hale getirecek kadar güçlü hiçbir varyant yoktur.

Omicron Nerede Tespit Edildi?

Varyant şimdiye kadar en az 20 ülkeye yayıldı. ABD’de doğrulanmış ilk Omicron vakası 1 Aralık’ta Kaliforniya’da tespit edildi.ABD, DSÖ tarafından eleştirilen bir hareketle Güney Afrika ve bölgedeki diğer bazı ülkelere seyahat yasakları olduğunu yayınlamıştır. Dünya Sağlık Örgütü yaptığı açıklamada, seyahat yasaklarının uluslararası yayılmayı engellemeyeceğini, yaşamlar ve geçim kaynakları üzerinde ağır bir yük oluşturduğunu açıklamıştır. Ayrıca, ülkeleri epidemiyolojik olarak hasta sayı verilerini raporlama ve paylaşma açısından doğruluğunu engelleyebilir ve böylelikle pandemi sırasında küresel sağlık çalışmalarını olumsuz yönde değiştirebilirler.

Virüsler Neden Mutasyona Uğrar?

Mutasyonlar virüslerde doğal olaylardır. Vücudumuzun bir virüse karşı savaşmak için antikorlar oluşturmasına benzer şekilde, bir virüs de antikorları aşmak ve içimizde yaşamaya çalışmak için mutasyonlar oluşturacaktır. COVID-19 mutasyonları söz konusu olduğunda endişe duyulan, bir varyantın sonunda aşı korumasını atlayacak kadar güçlü hale gelmesidir. Bu henüz gerçekleşmedi ve devam eden çalışmalar, Omicron varyantına karşı aşı etkinliklerini belirlemeye çalışmaktadır.

Omicron Diğer Varyantlardan Daha mı Tehlikeli?

Araştırmacılar, Omicron’un Delta dahil olmak üzere diğer COVID-19 türevlerinden daha bulaşıcı olup olmadığından emin değillerdir. Omicron ile ilgili ön veriler, diğer dolaşımdaki varyantlardan daha yüksek bir yeniden enfeksiyon riski oluşturabileceğini öne sürmektedir, ancak WHO’ya göre bu iddiayı doğrulamak veya reddetmek için yeterli bilgi yoktur.
Şimdiye kadar, Omicron ile ilişkili semptomlar, diğer varyantlarla ilişkili olanlardan farklı görünmemektedir. Ancak Omicron’un semptom yelpazesini, riskini ve bulaşma düzeylerini tam olarak anlamak birkaç hafta sürecektir. Omicron’un bulunduğu bölgelerde hem COVID-19 vakaları hem de hastaneye yatışlar artmaktadır. Ancak WHO, artışların varyantın sonucu olup olmadığının belirsiz olduğunu açıklamıştır.
DSÖ’nün COVID-19 izleyicisi, Güney Afrika’nın varyantı bildirdiği gün 18.000’den fazla vaka artışı gördüğünü göstermektedir ve 26 Kasım’dan bu yana ülke günde 2.000’den fazla vaka kaydedilmiştir. Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı vaka verileri henüz olmadan bir virüs mutasyonunun ciddiyetini tahmin etmenin zor olduğunu belirtmektedir. Örneğin Beta ve Gama varyantları, keşfedildiklerinde endişeleri artırdı ve bazı yerel salgınlara neden olmuştur, ancak baskın bir küresel virüs haline gelmemiştir. Buna karşılık, Alfa ve Delta varyantlarının oldukça bulaşıcı olduğu ortaya çıkmıştır.
Özetle henüz Omicron hakkında net ve yeterli veri bulunmamaktadır. Küresel bir patojen olarak ne kadar tehlikeli olacağına dair bir tahminde bulunmadan önce, ilk epidemiyolojinin ve temas izleme sonuçlarının gelmeye başlamasını beklemesi zorunluluktur. Ancak yakında bu varyantın varyantın etkisi hakkında daha fazla verinin gelmesi beklenmektedir.

Aşılar Omicron Varyantına Karşı Çalışacak mı?

Daha fazla veriye ihtiyaç duyulmasına rağmen, aşılar Omicron’a karşı diğer varyantlardan daha az etkili olabilir. Omicron’un geçmiş olan herhangi bir varyanttan çok daha fazla sayıda mutasyona sahip olduğunu ve bunun belirsizliklere katkıda bulunduğu tahmin edilmektedir. Güney Afrikalı bilim adamı Tulio de Oliveira bir medya brifinginde Omicron’un, bazı diğer varyantlarda görülmeyen yaklaşık 50 mutasyona sahip olduğunu açıklamaktadır. Koronavirüsten insan hücrelerine bir giriş noktası sağlayan spike proteininde 30’dan fazla mutasyon vardır. Omicron’un çok sıra dışı bir mutasyon takımına sahip olduğu ve bunun dolaşımdaki diğer varyantlardan çok farklı olduğu ise tespit edilmektedir.
Omicron mutasyonlarını bu kadar ilgi çeken nokta ise aşı korumasını engelleyebilecek ve virüsün yayılmasını hızlandırabilecek üç farklı kategoriye girmesi gerektiği noktasıdır. Bu üç farklı kategori şu şekildedir;
• Antikorlar için bağlanma bölgelerini ortadan kaldıran mutasyonlar, Omicron’a karşı aşının etkinliğini potansiyel olarak zayıflatır.
• Virüsün çoğalmasını ve hücrelere daha hızlı girmesini sağlayan mutasyondur.
• Virüsün solunum yollarındaki belirli hücrelere daha sıkı bağlanmasına izin veren mutasyondur.
Delta varyantından gelen mutasyonlar ilk iki kategoriye girer, ancak üçüncü mutasyon Omicron’a özgüdür. En azından kağıt üzerinde, bunun daha bulaşıcı olabilecek ve aşı veya enfeksiyon kaynaklı bağışıklıktan en azından belirli bir dereceye kadar kaçabilecek bir varyant olabileceğinin düşünülmesine neden olan bu üç çok nokta işte bu varyantı şu anda ilgi odağı yapmaktadır. Bunun yanınsa ABD’li aşı üreticileri Moderna ve Pfizer-BioNTech, birkaç ay içinde hazır olabilecek Omicron’a özgü bir aşı için potansiyel planlarını açıklamaktadırlar.
Pfizer CEO’su Albert Boula CNBC’ye verdiği demeçte , şirketin Omicron’a karşı atışının etkinliği konusunda yaklaşık iki hafta içinde sonuç almayı beklediğini açıklamaktadır. Boula, sonuçlar varyanta özel bir aşının gerekli olduğunu kanıtlarsa, Pfizer’in yaklaşık 100 gün içinde sevkiyata hazır hale getirebileceğini belirtmektedir. The New York Times’ın haberine göre Moderna, Pfizer ve Johnson & Johnson, etkinliklerini daha iyi belirlemek için aşılarını Omicron’un yapay bir versiyonuna karşı test etme planlanmaktadır.
Omicron varyantına karşı ekstra koruma arayan kişiler için Pekosz, tam aşıları ve destekleyici aşıları teşvik eder. Omicron, aşı suşu ile mükemmel bir eşleşme olmasa da, çapraz reaksiyona girecek bazı antikorlar vardır. Proaktif olunması gerekiyorsa, herkesin aşılarını yaptırarak yeni varyantlara karşı hazırlıklı olması önerilir. Çünkü COVID-19 pandemisine karşı mücadelede daha güvende hissetmek için aşıların tam olarak vurulması önemle tavsiye edilen bir koşuldur.
Günümüzde tüm Dünya pandeminin başlangıcında çok ileri noktadadır ve toplumdaki bağışıklık her geçen artmıştır. Dolaşan virüsle mükemmel bir eşleşme olmasa bile, bu bağışıklık hastalık şiddetini ve ölüm oranını azaltacaktır.

Kaynakça:
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/variants/omicron-variant.html
https://health.clevelandclinic.org/omicron-covid-19-variant/