Hades, yeraltı dünyasının hakimi ve ölülere hükmeden tanrıdır. Olympos’ta kardeşlerin çektiği kurada Hades’in payına ölüler dünyası düşmüştür. Hades yalnızlıktan hoşlanan, ciddi tavırlı ve asık suratlı bir tanrıydı. Bu karanlık ve esrarengiz tanrıya hem saygı duyuluyor hem de ondan korkuluyordu; ancak uğursuz bulunmuyordu. Hades işini yaparken merhamete ya da herhangi bir duyguya yer vermezdi.
Hades’in ebeveynleri Kronos ve Rhea’dır. Kardeşleri ise Poseidon, Zeus, Hera, Hestia ve Demeter’dir. Olympos’taki ilk altı tanrıdan biriydi. Hades Kerberos ve görünmezlik miğferi ile sembolize edilir ve asa ve taç kullanan, siyah saçlı ve sakallı erkek olarak tasvir edilir. Eşi, Demeter ve Zeus’un kızı Persephone’dir.
Hades, Olympos Dağı’na hemen hiç gitmez ve diğer tanrılarla beraber olmazdı; bu nedenle diğer tanrılar tarafından dışlanmıştı. Bu durum Hades’in işine geliyordu çünkü tanrıların meclisine katılmaya hiç istekli değildi. Kendi ülkesinin hakimiydi ve tanrıların çoğu yeraltı dünyasından uzak duruyorlardı. Yeraltı dünyasında kendi başına hakimdi ve Zeus bile genellikle onu kendi haline bırakıyordu.
Hades aynı zamanda kelime olarak görünmez anlamına da gelmektedir. Ona görünmezlik sağlayan miğferi ve iki uçlu asası (Bident) bulunmaktadır. Bu asanın bir ucu ölümü, bir ucu yaşamı temsil etmektedir. Yeraltı zenginliklerinin sahibi olduğundan, bolluk ve servet tanrısı olarak da anılır. Bir çok mitolojik öyküde ismi geçmektedir. En bilinen öyküsü eşi Persephone’yi kaçırması ile ilgili olandır.

Hades ve Persephone

Hades nadiren kendi ülkesinden çıkıp yaşayanların arasına karışmaktaydı. Bu ziyaretlerinden biri sırasında Demeter ve Zeus’un güzel kızı Persephone’yi yanında birkaç orman perisiyle Sicilya’da bir ovada çiçek toplarken görür. Onun güzelliğine hayran kalan Hades onu hemen kaçırıp yeraltı dünyasına götürür.
Hades Persephone’yi yeraltı dünyasına hapseder. Kızının birdenbire ortadan kaybolmasıyla şaşkına dönen Demeter tüm dünyayı dolaşarak kızını arar. Demeter yeryüzü tanrıçasıydı; kızını ararken ekinler yetişmedi, dolayısıyla insanlar aç kaldı ve sıkıntıya düştüler. Bu, dünyada ilk kez kışın yaşandığı dönemdi. Bu durumu çözmek için Zeus tarafından Hades’e gönderilen Hermes, Hades’ten Persephone’yi serbest bırakmasını ister. Persephone’den vazgeçmek istemeyen Hades Zeus’un bu kesin emirden bir çıkış yolu bulur.
Hades Persephone’yi elinde tutmak için bir plan geliştirdi. Güçlü Kader Perilerinin yasalarına göre yeraltı dünyasındaki herhangi bir yiyeceği yiyenler ölümlüler dünyasına geri dönemezler. Bu yasayı bilen Hades Persephone’u birkaç nar tanesi yemeye ikna eder. Persephone nar tanelerini yediği için yasalara göre artık yeraltı dünyasını terk edemez.
Kader Perilerinin yasalarına Zeus bile karşı çıkamazdı, ancak bu duruma bir çözüm buldu. Persephone her yıl dört ay yeraltı dünyasında Hades ile birlikte kalacak, kalan sekiz ayda ise annesinin yanında kalacaktı. Bazı söylencelere göre bu süreler altışar ay olarak belirtilmektedir. Bu söylence mevsimlerin neden değiştiğini açıklıyordu. Persephone annesinin yanındayken çiçekler açıyor, ekin yetişiyor ve meyveler oluşuyor ama Hades ile yeraltı dünyasında iken bitkiler soluyor ve ölüyordu.

Kaynakça:
Sears, K. (2021). “Mitoloji 101”, Say Yayınları.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Hades