Matematik bazı kişiler için özellikle okul hayatında, korkulu bir rüya olurken bazıları için sırlarla dolu bir evrendir. Hangi yöne bakılırsa bakılsın, matematik kesinlikle herkesin dikkatini çeken ve bir o kadar sırlarla dolu bir alandır. Matematik konusunda araştırmacılar uzun zamanlardır matematik gizemlerini araştırmakta ve gelecek nesiller ışık tutmaya çalışmaktadırlar. Yaptıkları bu çalışmalar ile uygarlıkları açıklamaya ve şekillendirmeye yardımcı olan atılımlar yapmışlar ve bazıları adını tarihe kazımışlardır. Bunun yanında her ne kadar bazı kişiler matematikçilerin günlük hayatta insanlığa yardımcı olduğu konusunda farklı fikirlere sahip olsa da, bu matematik dâhilerinin dünya üzerinde kalıcı etkileri olduğu inkar edilemez bir gerçektir.
Matematik, insan hayatını anlaşılabilecek bir boyutun ötesinde yöneten çok derin ve büyüleyici bir alandır. Yüzyıllar boyunca, birçok büyük dahi insan hayatını ve dünyayı basitleştirmeye yönelik birçok gizemi çözmeye adamıştır. Bu yazıda tüm zamanların en büyük matematik dâhilerinden bazıları ve matematik alanına yaptıkları çok değerli katkılar hakkında bilgiler yer almaktadır.

Matematikçi Arşimet

Arşimet Archimedes of Syracuse, M.Ö. 287-212 yılları arasında yaşamıştır ve Sicilya doğumludur, Yunan filozof, matematikçi, mühendis fizikçi ve astronomdur. Tartışmalı olarak tüm zamanların en büyük matematikçisi Arşimet bu alanı, özellikle Geometri’yi şekillendirmede çok önemli bir role sahiptir. Ünlü eserleri, devrimin yüzeylerinin hacmini, bölünmezlerin kullanımını ve pi (π) değerinin çok doğru bir yaklaşımını bulmak için basit bir yöntem içermektedir. Ayrıca büyük sayıları ifade etmek için mükemmel bir sistem tasarlamıştır. Siraküza, İtalya da hayatını kaybetmiştir.

Bilgin Aryabhata

Aryabhata, M.S. 476-550 yılları arasında yaşamıştır ve Pataliputra doğumludur, astronomiye ve matematiğe çok büyük katkıları olmuş ünlü Hintli bilim adamıdır. Günümüzde evrensel olarak kullanılmakta olan Hint-Arap rakam sisteminin temelidir. Tanınmış eserleri Aryabhatiya ve Arya-Siddhanta’dır. Tüm zamanların en önemli Hintli matematikçileri arasındadır ve matematik alanına yaptığı katkılar eşsizdir. Aritmetik, cebir, düzlem trigonometri ve küresel trigonometri alanlarında önemli bir etkisi olmuştur. Ayrıca pi’nin yaklaştırılması üzerinde çalışmıştır. Bununla birlikte Hindistan da hayatını kaybetmiştir.

Matematikçi Bernhard Riemann

Georg Friedrich Bernhard Riemann, 17 Eylül 1826 yılında Hannover Krallığında doğmuştur ve diferansiyel geometri ve analiz dalında çok önemli katkıları olan Alman bir matematikçidir. Bernhard Riemann 19. yüzyılın çok başarılı bir matematikçidir. En tanınmış eseri asal sayıların dağılımı ile ilgilenen Riemann Hipotezi’dir. Analiz, sayı teorisi ve diferansiyel geometri alanında hayati bir rol oynamıştır. 20 Temmuz 1866 yılında Verbania, İtalya’da hayatını kaybetmiştir.

Matematikçi Blaise Pascal

Blaise Pascal, 19 Haziran 1623 yılında Clermont-Ferrand Fransa da doğmuştur ve Fransız matematikçi, düşünür ve fizikçidir. Bununla birlikte en bilinen eseri Düşünceler’dir. 17. yüzyılın ilk mekanik hesap makinesini (paskalin) inşa etmekten geçmektedir. Gerard Desargues’in yöntemlerini kullanarak konik bölümler üzerine bir makale yayınlamıştır. Pascal, pratik kullanıma olanak tanıyan ilk birkaç kişi arasındadır. 19 Ağustos 1662 yılında Fransa/ Paris’te hayatını kaybetmiştir.

Matematikçi Carl Friedrich Gauss

[dünya carl]Carl Friedrich Gauss 30 Nisan 1777 yılında Braunschweig, Almanya’da doğmuştur, Alman matematikçi, astronom, fizikçi ve coğrafyacıdır. Genellikle Matematik Prensi olarak anılan Carl Gauss, günümüz Matematiğini şekillendirmede çok önemli bir rol oynamıştır. Popüler eserleri arasında muhtemelen saf matematik üzerine en büyük kitap olan Disquisitiones Arithmeticae yer almaktadır. Ayrıca sayı teorisi alanlarında, kuyruklu yıldızların ve yıldızların yörüngesini tahmin etmede önemli katkılarda bulunmuştur. Muhtemelen en fazla teoremleri kanıtlamış ve bunlarda büyük ölçüde iyileşme sağlamıştır. Carl Friedrich Gauss 23 Şubat 1855 yılında Göttingen Almanya’da hayatını kaybetmiştir.

Matematikçi David Hilbert

David Hilbert, 23 Ocak 1862 yılında Königsberg doğmuştur ve 19. yüzyılın en etkili matematikçilerinden biri olarak kabul edilmektedir. İspat teorisini ve matematiksel mantığı kurmada çok önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca, Matematik ve Meta matematik arasında ayrım yapabilen seçkin birkaç insan arasındaydı. Ayrıca, değişmez teori ve geometrinin aksiyomileştirilmesi alanlarına büyük katkıda bulunmuştur. 14 Şubat 1943 yılında Göttingen Almanya’da hayatını kaybetmiştir.

Matematikçi Öklid

Yunan matematikçi Öklid’e genellikle Geometrinin Babası denmektedir. MÖ 330-275 yılları arasında yaşamış ve İskenderiye, Mısır’da doğmuştur. Elements isimli eseri 13 kitaptan oluşmaktadır ve Matematik ile ilgili en büyük eserlerden biridir. Şimdi Öklid geometrisi olarak adlandırılan ilkeleri bulmuştur. Çalışmaları aynı zamanda sayı teorisi, küresel geometri, konik kesitler ve perspektifi içermektedir. Bununla birlikte İskenderiye, Mısır’da hayatını kaybetmiştir.

Matematikçi Gottfried Leibniz

Gottfried Wilhelm Leibniz, 1 Temmuz 1646 yılında Leipzig, Almanya da doğmuştur, Alman matematikçi, hukukçu, filozof ve dönemin idarecilerine danışmanlık yapmış bir münevverdir. Felsefe tarihi ve matematik tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. Leibniz, tüm zamanların en saygın matematikçileri arasındadır. Matematikte x ve y’nin sonsuz küçük artışlarını temsil etmek için kendi notasyonlarını geliştirmiştir. Ayrıca, bağımsız olarak sonsuz küçük kalkülüs geliştirmiş ve ikili sayı sisteminin geliştirilmesine yardımcı olmuştur. 14 Kasım 1716 yılında Hannover, Almanya’da hayatını kaybetmiştir.

Matematikçi Henri Poincaré

Jules Henri Poincaré 29 Nisan 1854 yılında Nancy, Fransa’da doğmuştur, Fransız matematikçi ve fizikçidir. Tüm zamanların en büyük Fransız matematikçilerinden biridir. Saf ve uygulamalı matematik alanlarını şekillendirmede etkili olmuştur. Poincaré varsayımını formüle etmiş ve Topolojinin temellerini atmıştır. Ayrıca, modern kaos teorisinin oluşmasına yardımcı olmuştur. 17 Temmuz 1912 yılında Paris, Fransa’da hayatını kaybetmiştir.

Fizikçi Isaac Newton

Tüm zamanların en büyük düşünürlerinden biri olan Sir Isaac Newton, 4 Ocak 1643 yılında Woolsthorpe Manor House, Birleşik Krallık’ta doğmuştur ve matematik alanına büyük katkıda bulunmuştur. Çalışmaları arasında şimdiye kadar yazılmış en önemli bilimsel kitaplardan biri olarak kabul edilen ünlü Principia ve diferansiyel hesabın ilkelerini ayrıntılı olarak açıklayan Akı Yöntemi bulunmaktadır. 31 Mart 1727 yılında Kensington’da hayatını kaybetmiştir.

Astronom Joseph-Louis Lagrange

Tam adı Giuseppe Lodovico Lagrangia olan Joseph-Louis Lagrange, 25 Ocak 1736 yılında Torino İtalya da doğmuştur, İtalyan Aydınlanma Dönemi matematikçisi ve astronomudur. Lagrange, varyasyon analizi alanının temel taşlarından biriydi. Euler ile birlikte varyasyonel hesaplamanın denklemlerini basitleştirmeye çalışmıştır ve sayı teorisi alanına yaptığı katkılar da dikkat çekicidir. 10 Nisan 1813 yılında Paris, Fransa da hayatını kaybetmiştir.

Matematikçi Leonardo Fibonacci

Leonardo Fibonacci, yaygın olarak ismiyle Fibonacci diye bilinen, orta çağın en yetenekli matematikçisi olarak kabul edilen İtalyan matematikçidir. 1170 yılında Pisa, İtalya da doğmuştur. 12. yüzyılın en büyük zihinlerinden biri olan Bigollo’ya Fibonacci denirdi. Kitabı Liber Abacı, şimdiye kadar yazılmış aritmetik üzerine en iyi bilinen kitaplar arasındadır. En büyük katkısı, diziyi ve ardından tipik bir tamsayı dizisini basitleştiren Fibonacci sayıları biçiminde gelmiştir. 1250 yılında 79-80 yaşlarında Pisa, İtalya da hayatını kaybetmiştir.

Matematikçi Leonhard Euler

İsviçreli matematikçi Leonhard Euler, 15 Nisan 1707 yılında Basel, İsviçre de doğmuştur ve 18. yüzyılın en önemli matematikçilerinden biridir. Geometri, sonsuz küçük kalkülüs, trigonometri, cebir ve sayı teorisi alanlarına büyük katkıda bulunmuştur. Grafik teorisini icat etmiş ve modern trigonometrinin temellerini atmıştır. Bununla birlikte en üretken matematikçilerden biri olarak çalışmalarının bütünü 70 cildi aşmaktadır. 18 Eylül 1783 yılında St. Petersburg, Rusya da hayatını kaybetmiştir.

Hukukçu Pierre de Fermat

Pierre de Fermat, 17 Ağustos 1601 yılında Beaumont-de-Lomagne, Fransa da doğmuştur ve Bask kökenli 17. yüzyılın önde gelen bir matematikçisi olan Fermat, aynı zamanda Fransa’nın Toulouse kentinde bir avukattır. Tamsayıların güç işlevlerini kullanan ilk birkaç kişi arasındadır. Ayrıca maxima ve minima değerlerini geliştirmek için çalışmıştır. 12 Ocak 1665 yılında Castres, Fransa da hayatını kaybetmiştir.

Filozof Pisagor

Pisagor ya da Pythagoras, MÖ 570 – MÖ 495 yılları arasında yaşamış İyonyalı filozof, matematikçi ve Pisagorculuk olarak bilinen akımın kurucusudur. Pisagor, Geometry ile eşanlamlı bir isimdir. Matematik alanındaki çalışmaları büyük ve çeşitlidir. Pisagor formülünü, Pisagor teoremini, bu alandaki diğer katkıların yanı sıra formüle etmiştir. En iyi bilinen önermesi, kendi adıyla bilinen Pisagor teoremidir ve ayrıca sayıların babası olarak bilinmektedir. Bununla birlikte Metapontum, İtalya da hayatını kaybetmiştir.

Kaynakça:
https://www.topuniversities.com/courses/mathematics/7-extraordinary-mathematicians-who-didnt-study-mathematics-university
https://www.theguardian.com/culture/2010/apr/11/the-10-best-mathematicians