İnsanlar çok eski zamanlardan beri sahil kenarlarını yaşam alanları haline getirmişlerdir. Bunun yanında bu bölgelerin sadece insanlara değil, çevrelerinde yetişen çeşitli bitki ve hayvan türlerine de sunduğu çok fazla nimet vardır. Dünya üzerinde cennet kabul edilebilecek güzellikle sahil şeritleri ve yerleşim alanları vardır ve çoğu turistik mekânlardır. Ayrıca çok uzun kıyı şeridine sahip bazı şanslı tabir edilebilecek bazı ülkeler vardır. Bu yazıda uzun kıyı şeridine sahip ilk 10 ülke hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Dünyadaki En Uzun Sahiller
Sadece 4,10 km uzunluğundaki en küçük ikinci ülke olan Monako, dünyanın en kısa kıyı şeridine sahiptir. Bir kıyı şeridi veya bir deniz kıyısı, kara ve denizin buluştuğu yerdir. Bununla birlikte, kara ve denizin bu buluşması, doğada oldukça dinamik olan gelgit fenomeni nedeniyle her zaman sabit değildir. Bundan dolayı bir kıyı şeridi, kara ve denizin birbiriyle etkileşime girdiği bir yere işaret etmektedir. Kıyı şeridinin dinamik yapısı nedeniyle, bunları doğru bir şekilde ölçmek sıkıcı bir iş haline gelmektedir. Kıyı şeridi paradoksu kavramı, herhangi bir kara kütlesinin kıyı şeridinin uzunluğunun hiçbir zaman iyi tanımlanmadığını belirtmektedir. Aslında, kıyı şeridinin uzunluğu ölçüm cihazının uzunluğu ile ters orantılıdır, belirli ölçüm cihazının ölçek aralıkları azaldıkça kıyı şeridinin uzunluğu artmaya devam etmektedir ve bunun tersi de geçerlidir. Bununla birlikte, çeşitli ülkelerin kıyı şeritleri olabildiğince doğru bir şekilde ölçülmüştür. İşte en uzun kıyı şeridine sahip bulunan ülkelerden bazıları:
Çin
Sahil şeridi (km): 14.500
Konum: Doğu Asya
Coğrafi Koordinatlar: 32.9043 ° K, 110.4677 ° D
Başkent: Pekin
Kara Alanı (km kare): 9.569.901
Nüfus: 1,439,620,000
Çin, deniz sınırlarını Güney Kore, Japonya, Vietnam, Filipinler ve Tayvan ile paylaşmaktadır. Kıyı şeridi Doğu Çin Denizi, Kore Körfezi, Sarı Deniz ve Güney Çin Denizi boyunca uzanmaktadır. Çin kıyı şeridinin kuzey yarısı çoğunlukla alçaktır, güney yarısı ise daha düzensizdir.
Yeni Zelanda
Sahil şeridi (km): 15.134
Konum: Okyanusya
Coğrafi Koordinatlar: 41.4395 ° G, 172.1936 ° D
Başkent: Wellington
Kara Alanı (km kare): 267.710
Nüfus: 5.100.000
Yeni Zelanda kıyı şeridi, Pasifik Okyanusu ve Tasman Denizi boyunca uzanmaktadır ve ülkenin kıta sahanlığının üç ülkenin kıta sahanlıklarıyla örtüşmesi nedeniyle deniz sınırları Avustralya, Fiji ve Tonga tarafından paylaşılmaktadır. Yeni Zelanda’nın kıyı şeridi coğrafi olarak çeşitlidir; kumlu plajların yanı sıra, sahil boyunca birçok yerde uçurum hattı bölümleri de bulunmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri
Sahil şeridi (km): 19.924
Konum: Kuzey Amerika
Coğrafi Koordinatlar: 40.4230 ° K, 98.7372 ° B
Başkent: Washington, DC
Kara Alanı (km kare): 9.161.966
Nüfus: 331.002.651
Amerika Birleşik Devletleri kıyı şeridi, Kuzey Atlantik Okyanusu ve Kuzey Pasifik Okyanusu boyunca uzanmaktadır. Deniz sınırlarını Kanada, Küba, Meksika, Rusya ve Bahamalar paylaşmaktadır. Oldukça ilginç bir şekilde, Amerika Birleşik Devletleri’nin çoğu eyaleti karayla çevrili, ancak dünyanın en güzel plajlarından bazılarına sahiptir.
Norveç
Sahil şeridi (km): 25.148
Konum: Kuzey Avrupa
Coğrafi Koordinatlar: 60.3800 ° K, 5.3400 ° D
Başkent: Oslo
Kara Alanı (km kare): 304.282
Nüfus: 5.367.580
Norveç’in kıyı sınırı Danimarka, Rusya, İsveç ve Birleşik Krallık tarafından paylaşılmaktadır. Ülkenin geniş kıyı şeridi, Kuzey Atlantik Okyanusu ve Barents Denizi ile karşı karşıyadır ve çok sayıda fiyortu, buzul aktivitesi nedeniyle oluşan dik kayalıklara sahip uzun ve dar girişleri ile ünlüdür.
Avustralya
Sahil şeridi (km): 25,760
Konum: Okyanusya
Coğrafi Koordinatlar: 32.3456 ° G, 141.4346 ° D
Başkent: Canberra
Kara Alanı (km kare): 7,682,300
Nüfus: 25,500,000
Avustralya kıyı şeridi, Hint Okyanusu ile Güney Pasifik Okyanusu arasında değişmektedir ve kıyı sınırlarını Doğu Timor, Endonezya, Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine ve Solomon Adaları ile paylaşmaktadır. Dünyanın en büyük mercan resif kompleksi olan Great Barrier Reef, Avustralya’nın doğu kıyısında yer almaktadır.
Japonya
Sahil şeridi (km): 29.751
Konum: Doğu Asya
Coğrafi Koordinatlar: 35.4112 ° K, 135.8337 ° D
Başkent: Tokyo
Kara Alanı (km kare): 364.485
Nüfus: 127.300.000
Japonya’nın stratovolkanik takımadaları, Kuzey Pasifik Okyanusu ile Japonya Denizi arasında yer almaktadır. Kıyı sınırını paylaşan diğer ülkeler Çin, Kuzey Kore, Güney Kore, Filipinler ve Rusya’dır. Japonya’nın kıyı şeridi, bir dizi doğal olarak oluşmuş liman ile karakterizedir.
Filipinler
Sahil şeridi (km): 36.289
Konum: Güneydoğu Asya
Coğrafi Koordinatlar: 11.8728 ° K, 122.8613 ° D
Başkent: Manila
Kara Alanı (km kare): 298.170
Nüfus: 109.581.078
Filipinler takımadaları, Vietnam’ın doğusunda, Güney Çin Denizi ile Filipin Denizi arasında yer almaktadır. Çin, Vietnam, Endonezya, Japonya, Malezya ve Palau dahil altı ülke kıyı sınırlarını Filipinler ile paylaşmaktadır. Kıyı şeridiyle ilgili olarak, Filipinler topografyasının avantajına sahiptir, topografik olarak deniz tarafından parçalanmıştır, bu nedenle kıyı şeridini dünyanın en uzunlarından biri yapmaktadır.
Rusya
Sahil şeridi (km): 37.653
Konum: Kuzey Avrasya
Coğrafi Koordinatları: 54.8270 ° K, 55.0423 ° D
Başkent: Moskova
Kara Alanı (km kare): 16.377.742
Nüfus: 145.934.862
Rusya’nın kıyı şeridi Kuzey Kutbu ve Pasifik Okyanusları ile sınır komşusudur, ayrıca Baltık Denizi, Azak Denizi, Karadeniz ve Hazar Denizi boyunca uzanmaktadır. Rusya’nın deniz sınırlarını Çin, Azerbaycan, Estonya, Finlandiya, Japonya, Norveç, Polonya, İsveç, Türkiye, Ukrayna, Amerika Birleşik Devletleri, Litvanya, Kuzey Kore, Kazakistan ve Gürcistan da paylaşmaktadır.
Endonezya
Sahil şeridi (km): 54,716
Konum : Güneydoğu Asya
Coğrafi Koordinatlar: 3,2591 ° G, 109,7028 ° D
Başkent: Cakarta
Kara Alanı (km kare): 1,811,569
Nüfus: 273,523,615
Endonezya, çok sayıda adadan oluşmaktadır ve onları çevreleyen hemen hemen tüm suları talep etmektedir. Takımadaların kendisi, Pasifik ve Hint okyanusları arasında yer almaktadır. Endonezya ile kıyı sınırlarını paylaşan 17 ülke, bunlardan bazıları Hindistan, Malezya, Filipinler, Tayland, Singapur ve Vietnam’dır.
Kanada
Sahil şeridi (km): 202.080
Konum: Kuzey Kuzey Amerika
Coğrafi Koordinatlar: 56.7577 ° K, 86.4196 ° B
Başkent: Ottawa
Kara Alanı (km kare): 9.984.670
Nüfus: 37.742.154
Doğusunda Kuzey Atlantik Okyanusu, batısında Kuzey Pasifik Okyanusu ve kuzeyinde Arktik Okyanusu bulunan Kanada, dünyanın en uzun kıyı şeridine sahiptir. Ayrıca ülke, yaklaşık 8.891 km’ye kadar uzanan Amerika Birleşik Devletleri ile dünyanın en uzun kara sınırını paylaşmaktadır. İlginç bir şekilde, Kanada, dünyanın toplam kıyı şeridinin yaklaşık % 56,7’sine sahiptir. Kıyı sınırlarını Danimarka, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri ile paylaşmaktadır.
Dünyadaki çoğu ülke kıyı şeridine sahip olsa da, her taraftan tamamen karayla çevrili birkaç ülke daha vardır. Okyanusların yakınında yer alması ve bunlara doğrudan erişime sahip olması, ülkelere ticarete kolay erişim gibi birçok faydaların yanı sıra birçok avantaj sunmaktadır. En önemlisi, denize kıyısı olmayan ülkelerden farklı olarak, onları okyanuslara ve dolayısıyla ötesindeki dünyaya bağlamak için diğer uluslara bağımlı olmaları gerekmemektedir.
Kaynakça:
https://www.telegraph.co.uk/travel/maps-and-graphics/countries-with-longest-coastlines/
https://www.cnn.com/travel/article/best-coastlines-world/index.html
