Asıl adı Mehmet Sadrettin Alışık olan Sadri Alışık olarak tanınan Türk tiyatrocu, sinema oyuncusu ve komedyen 5 Nisan 1925 yılında İstanbul’da doğup 18 Mart 1955 senesinde İstanbul’da hayatını kaybetti. 1964 yılından itibaren başlayan sanat yolculuğunda Turist Ömer ve Ofsayt Osman rolleriyle bilinirliği arttı. Yaşamında 200’den fazla filmde rol alarak Türk sineması için unutulmaz ve iz bırakan kişiler arasına girdi.
Sadri Alışık’ın Hayatı
Alışık 5 Nisan 1925 yılında İstanbul’un Beykoz ilçesinde doğdu. Saffet Hanım annesi, Kaptan Rafet Bey babasıdır. Çocukluk dönemlerinde tiyatroya ilgisi artan Alışık, okul piyeslerinde roller aldı. İlk defa sahneye 1939 yılında Eminönü Halkevi’nde amatör olarak çıktı. Bugünkü Ziya Ünsel İlköğretim Okulu’nda okuyup ardından da İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun oldu. Lise döneminde Cağaloğlu Halkevi’nde tiyatro eğitimleri alarak Ankara Devlet Konservatuarı sınavını kazandı. Gözleri miyop olduğundan dolayı kayıt yaptıramayarak İstanbul’a dönüş sağlayıp tiyatro hayatına halkevinde devam etti. Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’nde kısa bir süre eğitim aldı. Profesyonel olarak oyunculuk hayatına 1943 yılında Raşit Rıza Tiyatrosu’nda başladı. Halkevindeki oyununda onu beğenen sinema yönetmeni Faruk Kenç, Alışık’a rol teklif etti. 1944 yılında “Günahsızlar” filminde rol alarak sinema yaşantısına başladı. 19 yaşında çevirisini yaptığı filmle tanınırlığı arttı. Askerlik döneminde 3 sene boyunca sinemaya ara verdi. 1950 yıllarında Yeşilçam filmlerinde yan rollerle görev aldı. Tarihi filmlerin küçük rollerinde sevildi. 1951 yılında Küçük Sahne Tiyatrosu’nun kadrosuna yer aldı. Küçük Sahne’den sonra Karaca, Kent Oyuncuları, Site, Oraloğlu tiyatrolarında çok fazla rolde oyunculuk yaptı. Yerli ve yabancı filmlerde seslendirme görevini üstlendi. 1951 yılında Neriman Esen ile ilk evliliğini yaparak 1957 yılında boşandı. Başrolü olduğu sokak sanatçısını canlandırdığı “Hicran Yarası” filmi o senenin en çok izlenen 2 filminden biri oldu. Kurtuluş Savaşı’nı anlatan “Düşman Yolları Kesti” ve “Kalpaklar” filmlerinde iki farklı zıt karakterde rol aldı. 1959 senesinde “Zümrüt” filmindeki Doktor Fuat rolüyle Gazeteciler Cemiyeti Türk Film Festivali’nde “En İyi Erkek Oyuncu Ödülü” almaya hak kazandı. Aynı sene “Yalnızlar Rıhtımı” filmindeki başrol arkadaşı Çolphan İlhan ile 20 Ağustos 1959 yılında evlendi ve evliliklerinden Kerem Alışık adında oğulları doğdu. 1960 senelerinde para, kumar, kadınlara düşkün kötü adam rolleri ve salon komedilerinde oynadı. Nejat Saydam’ın yönettiği başrollerini Ayhan Işık, Belgin Doruk’un oynadığı “Küçük Hanımefendi” filminde Alışık’ın canlandırdığı Bülent Soysal karakteriyle film hayatının zirvesini yaşadı. Filmlerin devam serisinde Alışık’ın canlandırdığı Bülent karakterine yoğunlaşıldı ve hikayede önemli yeri oldu.
Sadri Alışık ve Turist Ömer Serisi
Sadri Alışık’ın Turist Ömer karakteri ilk kez 1963 senesinde Ayhan Işık’ın başrolünü oynadığı “Helal Olsun Ali Abi” adındaki polisiye ve komedide yan karakterinde canlandırıldı. Yönetmen olan Hulki Saner’in amcası Rasih Bey’den esinlenerek yaratılan karakterde Sadri Alışık’da askerlikten esinlendiği çarpık selamı ve kendi gözlemleriyle role renk verdi. Filmin başarılarından sonra 1964 yılında Yeşilçam’da popüler çocuk yıldız Ayşecik ve Turist Ömer’in buluştuğu “Ayşecik Cimcime Hanım” ve “Ayşecik Çıtı Pıtı” filmleri çekildi. Filmler gişelerde oldukça başarı sergilerken ana karakterin Turist Ömer olduğu film çekildi. İlk filmin ardından 10 yıl içerisinde 7 filme ulaşan Turist Ömer serisinde Alışık başrolü senelerce oynar ve herkes tarafından sevilip sayıldı.
Sadri Alışık ve Avare-Ofsayt Osman Karakterleri
1964 yılında 17 filmin çekildiği zaman Sadri Alışık’ın kariyerinin zirvedeki en üst dönemiydi. 1951 yapımı olan 1964 yılında oynadığı Aware isimli Hint filminden esinlenen Avare filmi Alışık’ın gariban karakterini canlandırdığı filmdir. Alışık’ın filmdeki replikleri zaman içerisinde dillere dolanarak ikonlaştı.
1965 yılında “Şaka İle Karışık” filminde canlandırdığı Ofsayt Osman ile birlikte filmin final sahnesindeki performansı oldukça beğenildi. Filmde hiçbir işte başarılı olamayan adı ofsayta çıkmış serseri tiplemesini oynayan Alışık, yine replikleriyle hafızalara kazındı.
Sadri Alışık’ın Müzisyenlik Hayatı
1964-1970 yılları arasında filmlerinde seslendirdiği şarkıları üç kırkbeşlik plakla yayınladı. 1968 yılında hikayeler anlatıp şarkı söylediği gazino programlarını sergiledi. Gösterisini tek kişilik piyese çevirip 1980 yıllarına kadar gazino programlarını sürdürdü. Sahnelerinde anlattığı “Müjgan” isimli hikaye çok beğenilince 1970 yılında “Ah Müjgan Ah” filmi sinemaya uyarlandı. Şarkıcılığının öne çıktığı “Acı İle Karışık”, “Menekşe Gözler”, “Üvey Ana” gibi filmler çevirdi.
Sadri Alışık’ın Son Filmleri
1971 Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “Afacan Küçük Serseri” rolüyle Alışık’a En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü verildi. 1970 yılların 2. yarısında Yeşilçam’a olan ilgi azalınca Alışık gazino programlarına yöneldi. 1977 senesinde Atıt Yılmaz tarafından yönetilen “Acı Hatıralar” filmindeki başrol rolünden sonra sinema hayatına 9 sene ara verdi. Yakın dostu olan Ayhan Işık 1979 yılında vefat edince ölümü üzerine Alışık hayata küserek sarsıldı. 1986 yılında Şalvar Bank filmiyle tekrardan sinema hayatına başladı.
Sadri Alışık’ın Son Yılları
Alışık 1986 yılının ardından karaciğer rahatsızlığı sebebiyle oyunculuk hayatına yine ara vermek zorunda kaldı. O dönem Cumhurbaşkanı olan Turgut Özal’ın sağlamış olduğu fırsatlarla Amerika’ya giderek karaciğer nakli tedavisi gördü. Türkiye’ye döndükten sonra özel televizyon kanalında “Sadri Alışık Halk Show” ismindeki programı sunarak ilk sezonun ardından programdan ayrıldı. Çok uzun süre hastalıkla mücadele eden Alışık 1994 senesinde son filmi olan “Yengeç Sepeti” isimli filmi çekti. Filmdeki rolüyle Mehmet Aslantuğ’ ile 1994 Antalya Altın Portakal Film Festivali En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’ne layık görüldü.
Sadri Alışık’ın Ölümü
Sadri Alışık karaciğer, böbrek ve solunum yetmezliğiyle kemik iliği hastalığı beraberinde tedavi görmeye başladı. 18 Mart 1995 yılında İstanbul’da 69 yaşında hayatını kaybetti. Zincirlikuyu Mezarlığı’nda son yolculuğuna uğurlandı. Alışık’ın hatırası için eşi Çolphan İlhan tarafından kurulmuş Sadri Alışık Kültür Merkezi’nde her sene Sadri Alışık Sinema ve Tiyatro Ödülleri sahipleriyle buluşturuluyor.
Kaynakça:
www.wikipedia.com
